Levensduur van laptopaccu’s fors verlengen

door Rudi Computers en elektronica, Gedeelde ervaringen

We gebruiken steeds meer batterijen en veel daarvan zijn oplaadbaar. Zorgvuldig omgaan met oplaadbare batterijen scheelt niet alleen in de portemonnee; het milieu is u ook dankbaar als u de levensduur van een oplaadbare batterij weet te verlengen.

Oplaadbare batterijen noemen we accu's en die zijn er in een aantal chemische samenstellingen: lood, nikkel-cadmium (NiCd), nikkel-metaalhydryde (NiMH), lithium-ion (Li-ion) en Natrium-zwavel (NaS). Veel moderne lifestyle-apparaten zoals mobiele telefoons, draagbare muziekspelers, iPads en laptops maken gebruik van Li-ion-accu's.

Een Li-ion-accu kan veel meer lading per kilogram én per kubieke centimeter bevatten dan een NiCd of NiMH-accu: 140 Wh/kg voor een Li-ion-accu tegen 60 Wh/kg voor een NiMH-accu. Een ander voordeel van de Li-ionaccu is de geringe zelfontlading: een Li-ion-accu kan prima een jaar ongebruikt op de plank liggen en na dat jaar nog een groot deel van zijn oorspronkelijke lading bevatten. Ook het opladen van een Li-ion-accu kan snel: onder de juiste omstandigheden binnen een half uur. Een Li-ion-accu heeft hiernaast geen enkele vorm van geheugeneffect en kan dan ook prima opgeladen worden als hij nog niet helemaal leeg is, of juist helemaal leeggemaakt worden voordat hij opnieuw wordt opgeladen.

Een Li-ion-accu heeft ook nadelen: door de hoge energiedichtheid is er explosiegevaar als de accu wordt beschadigd en de capaciteit neemt door chemisch verval 15% per jaar af. Een Li-ion accu met een oorspronkelijke capaciteit van 42,5 Wh zoals deze van een iPad 3, heeft na 3 jaar een restcapaciteit van 26 Wh. Als de accu oorspronkelijk 10 uur meeging, dan zal dat na 3 jaar nog maar 6 uur zijn. Hiernaast is het aantal keren dat een Li-ion-accu kan worden opladen en ontladen beperkt tot ongeveer 3000 keer.

Het chemisch verval heeft in de praktijk de grootste invloed op de levensduur van een Li-ion-accu. Er zijn een aantal factoren die dit verval beïnvloeden:

  • Temperatuur
  • Stimulatie van het chemische proces
  • Laad- en ontlaadproces

Bij een hoge temperatuur neemt het chemisch verval toe. Als een Li-ion-accu continue bij 30 graden wordt gebruikt, is de afname van de capaciteit 25% per jaar, in plaats van 15%. Bij weinig gebruik neemt het chemisch verval snel toe en de restcapaciteit af. En ook langdurig helemaal leeg of helemaal vol opslaan van de accu is niet gunstig voor de restcapaciteit.

Kortom:

  • Een Li-ion-accu moet regelmatig gebruikt worden
  • Hoge temperaturen verminderen de levensduur

De manier waarop mobiele telefoons en bijvoorbeeld iPads worden gebruikt is goed voor de Li-ion-accu's: ze worden regelmatig gebruikt, met regelmaat opgeladen en zullen over het algemeen niet in al te hoge temperaturen belanden. In dit gebruiksmodel valt nog weinig extra levensduur te halen.

Laptops die veel thuis, op kantoor of juist heel onregelmatig worden gebruikt leveren meer problemen op. Door veelvuldig aan de lader te hangen wordt er weinig gebruik gemaakt van de accu, die vervolgens een versneld chemisch verval doormaakt. Door een aantal voorzieningen te treffen, kan de levensduur hier behoorlijk worden verlengd.

Tips voor een langere levensduur van Li-ion-accu's:

  • De accu wekelijks half gebruiken en half opladen, bijvoorbeeld door een schakelklok te gebruiken in het geval van een laptop die altijd op een lader is aangesloten. Dit zorgt ervoor dat het chemisch proces in stand gehouden wordt
  • Zorg voor een goede ventilatie tijdens het gebruik en het laden: gebruik altijd een tafel zonder (stoffen) tafelkleed. Dit maakt dat de temperatuur niet te hoog oploopt
  • Vergeet niet om laptops die niet gebruikt worden toch wekelijks half te ontladen en weer wat bij te laden, voor ze weer opnieuw in de tas te stoppen