DJI Phantom 2 drone met gimbal en Gopro-style camera

Een onbemand luchtvaartuig of drone is een luchtvaartuig zonder piloot aan boord. De toestellen worden vaak op afstand bestuurd. Er bestaan verschillende namen voor de verschillende soorten drones, zoals UAV en RPAS. De kleine toestellen zoals er eentje op de foto hierboven is afgebeeld worden microcopters genoemd. Het vliegen met een microcopter zoals een DJI Phantom 2 is een fantastische ervaring, zeker als deze is voorzien van GPS en vluchtcomputer, een gimbal, een Gopro-style videocamera en een first person view inrichting. De gemaakte beelden zijn vaak prachtig en het vliegen zelf is eenvoudig en doeltreffend. In alle enthousiasme zou je dan vergeten dat de veiligheid en privacy van vliegtuigen, gebouwen en mensen op het spel kan staan. De regelgeving rondom het vliegen met een microcopter is uitgebreid en er gelden voor verschillende omstandigheden extra regels.

Iemand die een vlucht met een microcopter maakt dient de veiligheid en privacy van de medemens als eerste prioriteit te beschouwen. Hieronder een samenvatting van de regelgeving zoals ik die zelf hanteer.

Deelnemen aan het luchtverkeer

Een microcopter is, zodra het vliegt, onderdeel van het luchtverkeer. De verplichtingen voor luchtverkeer zijn daarom van toepassing op degene die verantwoordelijk is voor een microcopter. Een basisregel is het verbod in artikel 5.3 van de Wet luchtvaart om op zodanige wijze aan het luchtverkeer deel te nemen dat daardoor personen of zaken in gevaar worden of kunnen worden gebracht. Artikel 5.4 verbiedt het om boven gebieden met aaneengesloten bebouwing of kunstwerken, industrie-en havengebieden daaronder begrepen, dan wel boven mensenmenigten, aan het luchtverkeer deel te nemen op een zodanige hoogte dat het niet meer mogelijk is een noodlanding uit te voeren zonder personen of zaken op het aardoppervlak in gevaar te brengen. En volgens artikel 5.7 is de gezagvoerder ervoor verantwoordelijk dat de uitvoering van de vlucht geschiedt in overeenstemming met de bij of krachtens deze wet gestelde regels. Degene die een microcopter bestuurt of oplaat geldt als gezagvoerder.

Commercieel of recreatief

Het maakt verschil of je een commerciële of een recreatieve vlucht maakt. Het is verboden om deel te nemen aan het luchtverkeer als de microcopter uit hoofde van een bedrijf of beroep, dan wel tegen bate, wordt gebruikt. Alleen recreatief gebruik is zonder verdere ontheffing toegestaan.

Binnen of buiten een luchtverkeersleidingsgebied

In Nederland kennen we een aantal luchtverkeersleidingsgebieden: dit zijn gebieden en de ruimten eromheen waar vliegtuigen opstijgen en landen. Luchthaven Eelde is zo'n gebied, maar ook Leeuwarden, Terlet, Schiphol, Twente, enzovoorts. Het is verboden om met een microcopter te vliegen in een luchtverkeersleidingsgebied.

Veiligheid

De vlucht met een microcopter mag slechts worden uitgevoerd onder omstandigheden waarbij er vanaf de grond tijdens de gehele vlucht goed zicht is op de microcopter en het luchtruim daaromheen. Verder moet de bestuurder tijdens de gehele vlucht goed zicht houden op de drone. Om die reden is besturing op basis van een camera aan boord (first person view) niet mogelijk. Het gebruiken van een camera aan boord voor andere doeleinden dan voor de besturing is niet aan luchtverkeersregels gebonden maar kan wel privacy-implicaties met zich meebrengen.

De vlucht met een microcopter mag verder niet worden uitgevoerd boven gebieden met aaneengesloten bebouwing of kunstwerken, industrie- en havengebieden, boven mensenmenigten, boven spoorlijnen of boven voor motorrijtuigen toegankelijke verharde openbare wegen, met uitzondering van wegen in 30 km-zones binnen de bebouwde kom en wegen in 60 km-gebieden buiten de bebouwde kom.

Privacy

Omdat van een microcopter moeilijk van een afstandje te bepalen is door wie en waarom ze ingezet worden, iemand die in zijn eigen leefomgeving een bepaalde privacyverwachting heeft en de camera van een microcopter het mogelijk maakt beelden op te slaan en via het internet te distribueren zal er eerder sprake zijn van inbreuk op privacy dan er in andere situaties het geval zal zijn. Dit maakt dat de bestuurder van een microcopter een grote plicht tot het beschermen van de privacy van medemensen heeft. Dit betekent ondermeer: het uitgebreid informeren van mensen die op zoek gaan naar de betekenis van een microcopter in hun leefomgeving, het uitsluiten van de mogelijkheid om mensen in hun eigen leefomgeving in hun privacy te schaden en ervoor waken, dat geen beelden van mensen worden opgenomen of opgeslagen die hiervoor geen toestemming hebben gegeven.