De LoRa communicatietechnologie is voor een goede werking afhankelijk van antennes. "De beste versterker is een goede antenne," zei een collega vroeger wel eens tegen me. LoRa werkt in Nederland in twee frequentiebanden, respectievelijk '433 MHz' en '868 MHz' genoemd. De tweede, 868 MHz, wordt het meest gebruikt.

Een antenne is een geleider in de vorm van een staaf of spriet die met een leiding met een communicatiemodule is verbonden. De diameter van de geleider is nauwelijks van belang. Handig is wel als het materiaal waarvan de antenne is gemaakt in staaf- of sprietvorm blijft, dus een enigszins stugge geleider heeft hier de voorkeur. De antenne is het meest effectief als hij precies zo lang is als de gemiddelde frequentie waarvoor hij moet worden gebruikt. Indien dat niet praktisch is dan kan voor de lengte van de antenne ook, met iets mindere resultaten, worden volstaan met een helft of een kwart van de golflengte. Dat laatste wordt het meest toegepast.

De golflengte is gelijk aan v / f, waarbij v de voortplantingssnelheid van de radiogolf is en f de frequentie. In lucht is v gelijk aan de lichtsnelheid c, 299.792.458 m/s. De golflengte voor de 868 MHz band is dan 299.792.458 / 868.000.000 = 34,54 cm. De helft hiervan is 17,27 cm en een kwart is 8,63 cm.

Voor de 433 MHz band is de golflengte 299.792.458 / 433.000.000 = 69,24 cm. De helft hiervan is 34,62 cm en een kwart is 17,31 cm.

Een draadantenne van 8,6 cm volstaat dus voor een LoRa toepassing op de 868 MHz band. Een stukje montagedraad van 8,6 cm is genoeg. De lengte van de antenne is gemeten vanaf de aansluiting. Als een antenne met een leiding wordt verbonden dan moet deze leiding in de vorm van een 50 ohm kabel worden uitgevoerd.

Een Microchip RN2483 is een degelijke, door de LoRa Alliance gecertificeerde manier om verbinding te maken met een LoRaWAN gateway van KPN of The Things Network. En als het de bedoeling is om af en toe sensorwaarden naar het internet te sturen dan heb je niet veel extra's nodig. De RN2483 is een SoC dat bestaat uit een Semtech SX1276 LoRa zendontvanger en een Microchip PIC18LF46K22 microcontroller. Deze laatste heeft mogelijkheden genoeg om een sensorwaarde in te lezen, maar om de certificering in stand te houden heeft Microchip ervoor gekozen het lastig te maken om de PIC18LF46K22 te laten herprogrammeren of aan te vullen met extra programmatuur. Maar geen paniek: met een Atmel ATtiny85 kan het ook. Totale kosten van zo'n setje: 20 euro.

In het schema hierboven is een RN2483 met enkele lijnen (GND, RX, TX, RESET) verbonden met de ATtiny85 microcontroller. Beide worden gevoed door een CR2016 knoopcel. Voor de gelegenheid is de RN2483 voorzien van een draadantenne van 8,2 cm, wat voldoende is voor een reikwijdte van een kilometer. De ATtiny85 maakt gebruik van pennen 1 en 3 om de RN2483 serieel aan te sturen en pen 7 om de RN2483 module te herstarten. In de sketch hieronder is het principe weergegeven:

#include 

#define rxPin 4
#define txPin 5
#define rn2483Reset 2

SoftwareSerial rn2483(rxPin, txPin);

byte crlf[2] = {0x0D,0x0A};         // Used to terminate RN2486 commands

void sendCommand(String cmd) {
  rn2483.print(cmd);
  rn2483.write(crlf, 2);
  delay(1000);
}

String getResponse() {
  String response = "";

  while (!rn2483.available()) { // Linger here while no response
  } // Might be better to create a timeout after a few seconds

  while (rn2483.available()) {
    response = response + char(rn2483.read());
  } 
  response = response + "";
  response.trim();
  return response;
}

int initLoRa() {
  String response;
  int code = -1;
  
  sendCommand("mac join otaa"); 
  response = getResponse();
  
  if (response == "ok") {
    code = 0;
    delay(6000);
    response = getResponse();
    if (response == "accepted") {
      // There. A valid LoRa connection
      code = 1;
    } else {
      // Denied. Either no free channels or something else
      code = 2;
    }
  } else {  // not ok
    // Not a wanted response. Something with the hardware
    // We might want to throw a panic here
    code = 3;
  }  
  return code;
}

void setup() {
  pinMode(rn2483Reset, OUTPUT);
  digitalWrite(rn2483Reset, false); // Reset
  delay(100);
  digitalWrite(rn2483Reset, true); // Not reset
  delay(2500);
  rn2483.begin(57600);
  while (!rn2483) {
    delay(100);
  }
  initLoRa();
}

void loop() {
  // put your main code here, to run repeatedly:

}

Het solderen van montagedraden aan een RN2483 is nog niet zo eenvoudig, maar met een soldeerbout met een fijne punt moet het lukken. Het aansturen van de kick-ass PIC18LF46K22 door een ATtiny85 is zoiets als een Tesla model S laten starten met een accu van een lelijke eend, maar LoRaWAN is dan ook niet bedoeld voor iets omvangrijkers dan waar een ATtiny85 toe in staat is.