Thuiswerken is op dit moment voor kenniswerkers gemeengoed en het hele kantoorleven 'op de werkvloer' is stil komen te liggen. Veel bedrijven werken aan een 'terugkeerplan' maar zitten nog krampachtig vast in de oude manier van werken en maken een grote denkfout door werknemers mondjesmaat weer toegang tot het pand te willen geven.

Elkaar online zien, gebruikmaken van beeldbellen en teamwerken via het internet, het werkt voor veel bedrijven verrassend goed. Productiviteit is voor de meeste van hun teams niet verminderd en in veel gevallen zelfs verbeterd. Iedereen is op de hoogte van de laatste roddels door gebruik van 'sociale appgroepen'. Het koffiehoek-momentje aan het einde van de ochtend of einde van de middag is vervangen door een vast moment op de dag waarop iedereen elkaar tegelijk ontmoet op Microsoft Teams, Zoom, Dialy.co of Jitsi Meet.

Toch is er ook roep om zo snel mogelijk weer terug te keren naar de oude situatie. Dit wordt door werkgevers vertaald in 'hoe krijgen we mensen zo snel mogelijk weer naar kantoor met alle anderhalve-meter en mondkapjesscenario's die daarbij komen'. Ze zien daar echter drie dingen over het hoofd: mensen hebben concrete redenen om liever (of beter) op kantoor te werken, het risico op besmetting met het Coronavirus neemt evenredig toe met de duur die op kantoor doorgebracht wordt en een deel van het team op kantoor laten samenwerken legt een bom onder thuiswerken.

Liever op kantoor werken

Er zijn twee redenen waarom mensen liever naar kantoor gaan: het is gemakkelijker om werk en privé te scheiden als het werk niet thuis hoeft te gebeuren, en het vergroot de mogelijkheid voor sociale contacten. Het eerste wordt vaak met het laatste verweven en levert een moeilijk oplosbare vraag op die eigenlijk alleen opgelost kan worden door iedereen weer terug naar kantoor te laten komen. Maar los van elkaar zijn die behoeftes veel beter in te vullen: willen werken in een kantoor dat niet thuis is, en mensen 'zien'.

Gezondheidsrisico's door langdurige blootstelling

De formule die virologen gebruiken voor de kans op besmetting met het Coronavirus is de volgende:

Succesvolle besmetting met coronavirus = blootstelling x tijd

De factor 'blootstelling' kun je verkleinen met de anderhalve meter regel, regelmatig je handen wassen, thuisblijven als je je niet lekker voelt en het dragen van mondkapjes. De factor tijd kun je verkleinen door thuis te blijven. Als je maar lang genoeg bij elkaar in dezelfde ruimte doorbrengt dan heeft de factor 'blootstelling' niet meer zo'n grote invloed bij de besmettingskans. Je hebt dan effectief de maximale kans op besmetting bereikt. Niet iets wat je wilt als werkgever.

Bom onder thuiswerken

Als een deel van het team elkaar op kantoor ontmoet, ontstaan daar onderonsjes. Na verloop van tijd motiveert dat de thuiswerkers meer om ook op kantoor te gaan werken 'om niets te missen'. De momenten van elkaar online ontmoeten verminderen wat. Er wordt vaker tijdens een online meeting afgesproken elkaar even te informeren 'als we elkaar weer zien'. Mensen voelen zich buitengesloten. De wens om thuis te werken wordt minder sterk. Productiviteit van 'hybride' teams neemt af.

Om thuiswerken succesvol te houden moet íedereen thuiswerken.

Wat dan wel?

Op de korte termijn zouden werkgevers enkele van hun werknemers moeten faciliteren in persoonlijke werkruimtes, waar men ongestoord aan het werk kan. Niet op basis van open inschrijving, maar na een goed (online) gesprek met teamleider of coach zodat het objectief duidelijk is wat de drijfveer is voor een geïsoleerde kantoorruimte.

Ik denk dan aan het gebruik van kleine kantoortjes, ingericht voor 1 persoon: een bureau, een koffiemachine. Dat is het. Laptop op het bureau, internet via wifi, aan de slag. Niet per sé gecentraliseerd, maar beschikbaar in de regio waar de medewerkers wonen. Op fietsafstand zeg maar. Kwartiertje op de fiets, werkcontainer op, laptop uit de tas en aan het werk. Even naar de wc? Misschien een gedeeld toilet, maar even naar huis fietsen zou ook een oplossing kunnen zijn.

Communicatie met het team zou nog steeds via de online faciliteiten moeten plaatsvinden en elke vorm van sociaal contact tijdens het werk 'in het echt' zou dringend moeten worden ontmoedigd. Van en naar de ruimte zou met de normale anderhalvemeterregel moeten plaatsvinden.

Klinkt niet gezellig, maar werkt voor een aantal mensen beter dan thuiswerken. En sociale contacten op de werkvloer: dat kan voorlopig echt nog niet.

Je kent het wel: je beste vriend of vriendin gaat trouwen en in de vriendenkring wordt al druk gespeculeerd over het aantal ballonnen dat in de afwezigheid van het kersverse bruidspaar zal worden opgeblazen en in het huis gepropt. Daar zullen ze zeker een half uur plezier van hebben! En dan komt ineens een plan bij je op die veel minder milieubelastend is en letterlijk járen plezier gaat opleveren. In de vriendenkring. Je gaat 'buggers' vastplakken onder het meubilair!

Een 'bugger' is een klein apparaatje van ongeveer 2,5 x 2,5 centimeter die je op allerlei plaatsen ongezien kunt plakken. De batterij houdt het jaren vol. En de 'bugger' laat op random momenten een krekelachtig geluid horen. Dat kan een paar keer per dag zijn, maar ook een maand niet. Gegarandeerd dat het bruidspaar de 'buggers' na verloop van tijd opmerkt. Maar het vinden van alle buggers (een stuk of vijf moet voldoende zijn voor een gemiddeld huis) zal ze nog jaren bezighouden 🙂

Technisch is een bugger niet veel meer dan een CR2032 knoopcelbatterij, een ATtiny85 microcontroller en een piezo luidsprekertje, alles in een plastic behuizing gemonteerd. Die behuizing is belangrijk want op die manier wordt het geluid van het piezo element versterkt tot een goed hoorbaar niveau. Want dat is nodig natuurlijk voor het meeste plezier!

Een ESP8266 is een handige wifi module met één nadeel: de module werkt op 3,3 volt, in plaats van 5 volt. Om de module te gebruiken met andere spanningen is een aanpassing nodig. Dit geldt zowel voor de voedingsspanning als voor de in- en output. Hiervoor gebruik ik een spanningsdeler: twee weerstanden waarvan de verhouding van de weerstandswaardes zorgt voor de benodigde spanningsaanpassing.

In de tekening hieronder zie je linksboven een principeschakeling: een spanning 5V wordt gedeeld door de weerstanden 10 en 15, de uitgangsspanning tussen beide weerstanden is (10/15) * 5 = 3,33V. Rechtsboven de principeschakeling met de ESP8266: zowel de voedingsspanning als de ingang RXD worden voorzien van een spanningsdeler. De uitgang TXD blijft op 3,3V werken, dat zou moeten kunnen bij een 5V ingang. Linksonder een plaatsingsschema en rechtsonder het printontwerp: een stukje gaatjesprint met banen, voorzien van de onderdelen.

Update Het werkt niet. De stroomopname van de ESP8266 te hoog om een werkende voedingsspanning met twee weerstanden te maken. Voor de digitale signalen werkt het prima, voor de voedingsspanning niet. Hiervoor is een 3,3 volt zenerdiode of een spanningsregulator nodig zoals deze.