We zijn helemaal gewend om soms even te moeten wachten voor we gebruik kunnen maken van voorzieningen als verlichting, verwarming, inkjetprinters en kooktoestellen. Fabrikanten van dit soort apparaten proberen ons leven gemakkelijker te maken door automatische aan- en uitschakeling, of het toevoegen van een sluimerstand. Het nadeel hiervan is dat sommige apparaten continue stroom en/of gas verbruiken, soms voor een minimale toename aan comfort. Een mooi voorbeeld hiervan is de comfortstand van een centrale verwarmingsinstallatie. Bijna ieder huis in Nederland heeft er eentje en de meeste ervan hebben een ‘gratis’ comfortstand (die soms altijd aan staat en dan de ecostand heet). Deze stand zorgt voor sneller warm tapwater, ten koste van een hoop gas, elektriciteit en levensduur van de CV-installatie.
CV-installaties zonder boiler leveren, naast de verwarming van de radiatoren, warm tapwater. Op het moment dat er warm water wordt gevraagd dan springt de installatie aan, stopt de productie van warmte voor de radiatoren en wordt er, na enige tijd, warm water op het tappunt geleverd. Dat kan een paar seconden duren, of, als de afstand tussen de CV en het tappunt erg groot is, soms wel een minuut. In de zomer, als de installatie niet voor de verwarming van radiatoren wordt gebruikt, komt daar nog de opwarmtijd van het apparaat bij: de koude aluminium onderdelen moeten eerst opgewarmd worden en dat duurt ook enkele seconden. Hiervoor is de comfortstand bedacht, die ervoor zorgt dat de verwarmende onderdelen altijd op een bepaalde temperatuur (vaak 50 graden of hoger) blijven. Je merkt dat de comfortstand van je CV-installatie is ingeschakeld omdat het toestel dan een paar keer per uur even ontsteekt, zonder dat er warm water wordt gevraagd. Ook ’s nachts en als je op vakantie bent.
Is dat handig, zo’n comfortstand? Ik heb zelf een warmwater tappunt naast de CV-installatie, ideaal voor een experiment. In mijn situatie scheelt het in de zomer, als de installatie zelf ongeveer 20 graden is, net geen 2 seconden tussen het leveren van handwarm water zonder en met de comfortstand: ongeveer 5 in plaats van ongeveer 3 seconden voor het warm water bij de kraan op temperatuur is. Een nauwelijk merkbaar verschil die de extra kosten wat mij betreft niet rechtvaardigt. Voor de verschillende merken CV-installaties gaat het uitzetten van de comfortstand natuurlijk allemaal op een andere manier. Soms heet het de Comfort modus, en soms heet het de Eco stand (die je dan ‘aan’ zet om de comfort modus te verlaten). Hieronder verzamelde instructies voor wat bekende merken (de naam van het toestel bevat een link naar de handleiding ervan):
- Remeha Calenta Ace: stel parameter DP200 in op ‘0’ of volg de gebruikershandleiding voor meer verfijning in de instellingen
- Remeha Calenta: stel parameter P4 in op ‘0’
- Vaillant EcoTEC: Kies het ‘kraan’ menu, kies Comfortstand, kies Uit
- Remeha Avanta (dank aan familie Kleinman): Druk de Enter toets in, kies P4, kies “1”, druk op Enter, druk op R
- Nefit Trendline: Kies het menu Warmwaterbedrijf en verander de instelling in Eco
Als je de Eco stand hebt aangezet, of de Comfort stand op uit, vraag je je af waarom:
- Als ik vaak warm water gebruik in de zomer, en ik wil niet langer wachten, kan ik dan niet beter de comfortstand aan laten staan?
Als je vaak warm water gebruikt dan zal de CV niet volledig afkoelen tot je weer warm water gebruikt. Een comfortstand heeft dan geen meerwaarde en je kunt deze dan beter uitzetten voor de momenten dat je helemaal geen warm water gebruikt, zoals ’s nachts. - Wat levert het me op dan, de comfortstand uitzetten? Niet zo veel denk ik?
Als je wat aannames doet over de lengte van de zomer en het gebruik van je CV-installatie voor warm-water dan kom je ongeveer op 20.000 ontstekingen en korte opwarmingen in de zomermaanden. Natuurlijk is dat veel minder als je veel en vaak warm water tapt. - Maakt het in de winter verschil of ik de comfortstand gebruik of niet?
In de winter slaat de CV-installatie toch al vaker aan en blijft het apparaat al op temperatuur. Een comfortstand heeft hier dan weinig invloed en kan dan beter uitgeschakeld worden zodat de installatie ook ’s nachts uit blijft. - Maar kost dat niet veel meer energie dan, als het toestel eerst helemaal opgewarmd moet worden?
Ja, dat wel. De opwarming vanaf 20 graden kost meer energie dan de opwarming vanaf (circa) 50 graden, waar de comfortstand het toestel op houdt. Maar niet heel veel meer energie, gezien de snelle opwarming van het toestel. - Zou de fabrikant de comfortstand hebben toegevoegd om de levensduur van het apparaat expres te verminderen? Of meer onderdelen te kunnen verkopen? Net als bij de inkjetprinters, die veel dure inkt gebruiken om de inktspuiters schoon te maken?
Ik denk het niet, de comfortstand heeft echt wel toegevoegde waarde in situaties dat er af en toe warm water wordt gevraagd( zeg eens per uur) en waar de opwarmtijd van belang is (zeg de professionele dienstverlening). Maar voor een gemiddeld huishouden is de comfortstand (of eco-stand) iets waar je even over na wilt denken hoe je dit wilt gebruiken. - Ga het apparaat niet eerder stuk als het afkoelt naar omgevingstemperatuur, in plaats van dat het op een gezellige 50 graden blijft?
In zeldzame omstandigheden kan een apparaat beter verwarmd blijven, zoals in een onverwarmde, vochtige omgeving als een kelder, waar de omgevingstemperatuur altijd zo’n beetje rond het dauwpunt hangt. Dan kan een onverwarmd technisch apparaat wellicht last krijgen van condens, hetgeen zich zal uiten in verstoringen en roest. Hangt je CV-installatie in een vochtige kelder waar de vloeren en wanden altijd wat vochtig aanvoelen? Check dan even of het apparaat wel zo vaak gebruik wordt dat het zelf altijd een beetje warm aanvoelt.