Wie de slimme apparaten in en rond z'n huis in samenhang wil controleren en automatiseren komt al snel uit bij een 'home automation' oplossing. Er zijn er op dit moment vijf om uit te kiezen, allemaal met hun eigen voor- en tegens.

Slimme apparaten koppelen, al dan niet via een hub, met het internet en kunnen met een app worden bediend. Ieder merk heeft een eigen 'familie' van apparaten en een app om al die apparaten met elkaar te verbinden. Zo heeft Ikea de Trådfri lijn, een Trådfri hub en een Trådfri app. Philips heeft de Hue lijn, met een Hue hub en een Hue app. Lidl, Action, LifX, NetAtmo, Nest, Ring: alle apparaten hebben hun eigen oplossing. Centraal staat de internetserver van het merk, waarmee de apparaten verbinden. De app maakt verbinding met die server en bedient, via die server, de apparaten bij jou thuis.

De hub is nodig om apparaten die geen eigen wifiverbinding kunnen maken, toch met het internet te verbinden. Veel apparaten maken binnen je huis via zigbee verbinding met de hub, die vervolgens via een netwerkkabel of via wifi verbinding maakt met je internetrouter. Zigbee is, evenals wifi, een IEEE 802 standaard en dat maakt dat zigbee van het ene merk combineert met het andere merk. Apparaten van Hue, Lidl of Trådfri werken intern gelijk en kunnen allemaal op dezelfde hub en met dezelfde app bediend worden. Apparaten die geen hub nodig hebben zijn voorzien van eigen wifi en verbinden direct met je internetrouter.

Het bedienen van je slimme apparaat met een app werkt meestal prima. En met één Ring deurbel-met-camera is het niet nodig om op zoek te gaan naar een 'thuisautomatiseringsoplossing'. Echter, als je je portaallichten na zonsondergang aan wilt doen als de Ring camera beweging heeft gedetecteerd of je wilt dat de verwarming een graadje hoger gaat zodra je kinderen van school komen, dan wordt het tijd voor wat zwaarder geschut.

Thuisautomatiseringsoplossingen, laten we ze TAO's noemen, laten je slimme apparaten 'integreren'. Ze lezen continue de status of toestand van hun sensoren uit en kunnen hiervan grafische meters of grafieken tonen. Zo kun je eenvoudig het aantal bewegingen per dag van je Ring deurbel in kaart brengen, of het energieverbruik dat door je slimme meter wordt gemeten. Je kunt ieder slim apparaat vanuit je TAO bedienen, net zoals je dat met de app kunt die bij je apparaten hoort. Echter, de TAO stelt je in staat om zelf 'bedieningspanelen' te maken met de apparaten van álle merken. Of speciale panelen voor iedere ruimte in je huis.

Waar een TAO echt uitblinkt is het instellen van 'als dit, dan dat' automatiseringen. Dat gaat, afhankelijk van de TAO, met een eenvoudig te bedienen grafische blokkendoos of een combinatie van bediening en scripts. 'Doe de portaalverlichting om 6:30 aan en uit als de zon opkomt', 'Doe de verlichting in de keuken aan om 7:00', 'Doe alle verlichting uit als er niemand meer in huis is' zijn eenvoudig in te stellen automatiseringen. De mogelijkheden zijn eindeloos, met een toename van leefcomfort en afname van energieverbruik,

Er zijn op dit moment vijf veelgebruikte TAO's: Apple HomeKit, Google Home, OpenHAB, Home Assistant en Domoticz. De laatste drie zijn open source, de eerste twee zijn initiatieven van respectievelijk Apple en Google. En hoewel de Apple en Google oplossingen een logische keus lijken voor hen die toch al voorzien zijn van wat Apple of Google apparaten, zijn ze dat in vergelijking met bijvoorbeeld het gratis Home Assistant niet.

Met HomeKit van Apple kunnen gebruikers slimme huishoudelijke apparaten configureren, ermee communiceren en ze kunnen bedienen met Apple-apparaten. Het biedt gebruikers een manier om dergelijke apparaten automatisch te ontdekken en te configureren. Door kamers, items en acties in de HomeKit-service te ontwerpen, kunnen gebruikers automatische acties in huis inschakelen via een eenvoudige spraakopdracht aan Siri of via de Home-app.

Met Google Home worden vergelijkbare mogelijkheden beschikbaar gemaakt. Het aantal apparaten dat met Google Home verbonden kan worden is groter dan bij HomeKit het geval is, hoewel de aantallen elkaar niet echt ontlopen. Google Home wordt het best ondersteund door Google gelieerde apparaten zoals Android en Nest.

Voor beide oplossingen, zowel HomeKit als Home, geldt dat ze vooral rondom de digitale assistent Siri en Assistant zijn opgezet: je kunt met spraakcommando's je apparaten aansturen. De rest van de automatiseringsmogelijkheden staan hier in dienst van de digitale assistent. Beide oplossingen vereisen dat je gebruik maakt van de diensten van het moederbedrijf Apple of Google.

Voor wie niet afhankelijk wil zijn van Apple of Google maar wel alle voordelen van hun TAO's wil kunnen benutten en zelf eigenaar zijn van de gebruiksdata van de slimme apparaten zijn er OpenHAB, Home Assistant en Domoticz, die vaak in één adem genoemd worden met 'Tasmota' en 'ESPhome'. Deze drie open source oplossingen beiden de mogelijkheden om bestaande oplossingen, zoals je Trådfri en Ring apparaten, allemaal via dezelfde centrale bediening te laten lopen.

OpenHAB, Home Assistant en Domiticz doen alle drie precies hetzelfde en combineren ('integreren') alledrie naadloos met HomeKit én Google Home apparaten (en met honderden andere oplossingen). Je gebruikt daarom slechts één van de drie en koppelt alle andere slimme apparaten en/of je HomeKit of Home TAO's hiermee.

OpenHAB bestaat sinds 2010 en is geschreven in Java. Het wordt als compleet besturingssysteem, 'openHABian' uitgeleverd om op een Raspberry Pi geïnstalleerd te worden. Het bevat een eigen webserver voor het tonen van dashboards en het bedienen van de functies.

Domoticz bestaat sinds 2012 en is geschreven in C++. Het maakt gebruik van een SQLite database om gebeurtenissen en meetwaarden in te bewaren. Het bevat een eigen webserver voor het tonen van dashboards en het bedienen van de functies.

Home Assistant bestaat sinds 2013 en is geschreven in Python. Het maakt gebruik van een SQLite database om gebeurtenissen en meetwaarden in te bewaren, maar andere databases, zoals InfluxDB of mySQL, zijn mogelijk. Het wordt als compleet besturingssysteem, 'hass.io' uitgeleverd om op een Raspberry Pi geïnstalleerd te worden. Het bevat een eigen webserver voor het tonen van dashboards en het bedienen van de functies.

In grote lijnen zijn elk van de drie oplossingen vergelijkbaar. Welke te kiezen? Alle drie oplossingen pretenderen hetzelfde. Home Assistant lijkt echter de meeste aantrekkingskracht voor softwareontwikkelaars te hebben, mogelijk door de gekozen programmeertaal: Het is het lievelingetje van de Raspberry Pi community en heeft door de omarming van diverse open standaarden zoals YAML en de integratie van de 'reflash community' van Tasmota en ESPhome een hoog momentum.

Slimme apparaten die per sé willen verbinden met de server van de fabrikant en waarvan de app te wensen overlaat worden door hobbyisten vaak voorzien van nieuwe 'firmware': de besturingssoftware op het apparaat zelf. Het gaat hierbij dan om apparaten die zelf via wifi verbinding maken met het internet en zijn gebaseerd op een Espressif 8266 of 32 microcontroller. De meestgebruikte oplossingen hiervoor zijn Tasmota en ESPhome. En deze oplossingen integreren naadloos met Home Assistant. De extra aandacht die deze relatieve nieuwkomer hiermee krijgt, heeft z'n weerslag op de ondersteuning door softwareontwikkelaars en het product is daarom, zeker afgezet tegen de mogelijkheden van OpenHAB en Domoticz, een beter samenhangende TAO.